انتخاب روغن موتور مناسب یکی از مهمترین کارهایی است که هر رانندهای برای حفظ سلامت خودرو باید انجام دهد. روغن موتور نقش حیاتی در روانکاری قطعات متحرک موتور، جلوگیری از سایش، کاهش حرارت و بهبود عملکرد کلی خودرو دارد.
با توجه به تنوع بسیار زیاد انواع روغن موتور در بازار، انتخاب روغن موتور مناسب میتواند چالشبرانگیز باشد. سوالات زیادی درباره نوع روغن، گرانروی، استانداردها و برندهای معتبر مطرح میشود که پاسخ صحیح به آنها میتواند از هزینههای سنگین تعمیرات و افت عملکرد خودرو جلوگیری کند.
در این مقاله با راهنمای جامع انتخاب روغن موتور مناسب برای خودرو همراه باشید تا با خیالی راحتتر و اطلاعات کاملتر، بهترین تصمیم را بگیرید. اما اگر نیاز به تعویض روغن موتور به بهترین نحو ممکن دارید با امداد خودرو زنجان تماس بگیرید.
چرا انتخاب روغن موتور مناسب اهمیت دارد؟
روغن موتور با ایجاد یک لایه روانکننده بین قطعات متحرک، از سایش و اصطکاک جلوگیری میکند. این لایه باعث کاهش دمای موتور، محافظت از قطعات داخلی در برابر خوردگی و جلوگیری از تجمع ذرات و آلودگی میشود.
بدون روغن موتور مناسب، موتور به سرعت دچار آسیبهای جدی خواهد شد که تعمیر آن هزینههای بسیار بالایی به همراه خواهد داشت.
تاثیر روغن مناسب بر عمر موتور و مصرف سوخت
استفاده از روغن موتور صحیح باعث میشود قطعات داخلی موتور با کمترین اصطکاک حرکت کنند، که این موضوع علاوه بر افزایش عمر مفید موتور، مصرف سوخت خودرو را نیز بهینه میکند. روغن مناسب همچنین به جلوگیری از تشکیل رسوبات و جرمهای داخلی کمک میکند و باعث کارکرد نرمتر و بیصداتر موتور میشود.
انواع روغن موتور و تفاوتهای آنها
تنوع بالایی از روغن موتورها در بازار وجود دارند که هر یک از آنها دارای ویژگیهای منحصربفردی هستند:
روغن موتور مینرال (معمولی)
روغن موتور مینرال از تصفیه نفت خام به دست میآید و کمترین فرآوری شیمیایی روی آن انجام شده است. این نوع روغن معمولا قیمت مناسبی دارد و برای خودروهای قدیمی یا کاربریهای سبک مناسب است.
با این حال مقاومت حرارتی و دوام این روغن نسبت به سایر انواع پایینتر است و نیاز به تعویض زودتر دارد.
روغن موتور نیمه سنتتیک
روغن موتور نیمه سنتتیک ترکیبی از روغن مینرال و روغن سنتتیک است. این نوع روغن ویژگیهایی مانند مقاومت بیشتر در برابر حرارت، کاهش بهتر اصطکاک و طول عمر بیشتر نسبت به روغنهای معمولی دارد.
روغن نیمه سنتتیک برای رانندگانی که به دنبال تعادلی بین قیمت و کیفیت هستند گزینه مناسبی به شمار میآید.
روغن موتور تمام سنتتیک
روغن موتور تمام سنتتیک به طور کامل به صورت شیمیایی تولید میشود و بهترین عملکرد را در برابر شرایط سخت رانندگی، دماهای بالا و پایین و فشار زیاد ارائه میدهد.
این نوع روغن برای خودروهای مدرن، موتورهای پرقدرت و رانندگیهای سنگین بهترین انتخاب است. اگرچه قیمت بالاتری نسبت به سایر روغنها دارد، اما طول عمر بیشتر و محافظت عالی از موتور ارزش این هزینه را دارد.
چگونه مشخصات روغن موتور را بخوانیم؟
روی بستهبندی روغن موتور علائمی دیده میشود که نشاندهنده مشخصات فنی آن هستند. برخی از مهمترین این علائم عبارتند از:
- SAE: نشاندهنده گرانروی یا ویسکوزیته روغن است. برای مثال، 10W-40.
- API: تاییدیه موسسه نفت آمریکا که کیفیت روغن را بر اساس نوع خودرو (بنزینی یا دیزلی) مشخص میکند، مثل API SN برای خودروهای بنزینی.
- ACEA، ILSAC: سایر استانداردهای بینالمللی که کیفیت روغن موتور را تعیین میکنند.
نحوه انتخاب گرانروی (ویسکوزیته) مناسب مثل 10W-40 یا 5W-30
گرانروی نشاندهنده مقاومت روغن در برابر جریان یافتن است. در اعداد گرانروی، عدد قبل از W مربوط به عملکرد روغن در هوای سرد و عدد بعدی مربوط به عملکرد در دمای بالا است.
مثلا 5W-30 یعنی روغن در سرما غلظت کمی دارد و در گرما هم مقاومت مناسبی از خود نشان میدهد. انتخاب گرانروی مناسب باید بر اساس توصیه سازنده خودرو انجام شود.
فاکتورهای مهم در انتخاب روغن موتور مناسب خودرو
در انتخاب روغن موتور مناسب خودرو باید فاکتورهای زیادی را مد نظر داشته باشید که مهمترین آنها عبارتند از:
توجه به مدل و سال ساخت خودرو
خودروهای جدید معمولا نیاز به روغنهای سنتتیک یا نیمه سنتتیک با استانداردهای خاص دارند. خودروهای قدیمیتر ممکن است با روغنهای مینرال نیز به خوبی کار کنند. مطالعه دفترچه راهنمای خودرو بهترین مرجع برای انتخاب نوع روغن است.
شرایط آب و هوایی و تاثیر آن بر انتخاب روغن
در مناطق سردسیر، روغن با ویسکوزیته پایین مانند 0W-30 یا 5W-30 انتخاب بهتری است چون به راحتی در دمای پایین جریان مییابد.
در مناطق گرمسیر، روغنهایی با ویسکوزیته بالاتر مانند 10W-40 یا 15W-50 مقاومت بیشتری در برابر گرما دارند.
نوع کاربری خودرو (شهری، جادهای، سنگین)
اگر خودرو بیشتر در ترافیک شهری استفاده میشود، انتخاب روغنهایی با مقاومت بالا در برابر حرارت توصیه میشود. برای خودروهایی که سفرهای طولانی یا بارکشی انجام میدهند، روغنهای مقاومتر با افزودنیهای ضدسایش گزینه بهتری هستند.
توصیههای سازنده خودرو (Manual)
هیچ چیز بهتر از عمل به توصیههای دفترچه راهنمای خودرو نیست. سازندگان خودروها پس از انجام آزمایشهای دقیق، بهترین نوع و مشخصات روغن مناسب برای هر مدل را اعلام میکنند.
عمل نکردن به این توصیهها میتواند به خرابی موتور یا باطل شدن گارانتی خودرو منجر شود.
بهترین زمان تعویض روغن موتور چقدر است؟
دورههای تعویض روغن براساس نوع روغن و کارکرد خودرو تعیین میشود. در حالت کلی میتواند بازههای زمانی زیر را برای روغنها در نظر گرفت:
- روغنهای مینرال: معمولا هر ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ کیلومتر
- روغنهای نیمه سنتتیک: بین ۷۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ کیلومتر
- روغنهای تمام سنتتیک: هر ۱۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ کیلومتر یا حتی بیشتر
البته این بازهها بسته به شرایط رانندگی و توصیههای سازنده میتواند متفاوت باشد.
علائم نیاز به تعویض زودهنگام روغن
در شرایط زیر به تعویض زودهنگام روغن موتور نیاز است.
- تغییر رنگ شدید روغن به مشکی
- بوی سوختگی در اطراف موتور
- افت محسوس قدرت موتور
- روشن شدن چراغ چک روغن
در صورت مشاهده این علائم، بهتر است بدون معطلی روغن خودرو را تعویض کنید.
رایج ترین اشتباهات هنگام انتخاب روغن موتور
افراد ممکن است به هنگام انتخاب روغن موتور دچار اشتباه شوند. مهمترین نمونه از این اشتباهات عبارتند از:
استفاده از روغن با گرانروی اشتباه
استفاده از روغنی با گرانروی کمتر یا بیشتر از مقدار توصیه شده میتواند باعث افزایش مصرف سوخت، کاهش روانکاری یا حتی آسیب به قطعات موتور شود.
عدم توجه به تاییدیههای کیفی
بسیاری از روغنهای بیکیفیت فاقد تاییدیههای معتبر هستند. استفاده از این روغنها در بلندمدت آسیب جدی به موتور وارد میکند.
ترکیب دو نوع روغن مختلف بدون آگاهی
مخلوط کردن دو نوع روغن با فرمولاسیون متفاوت میتواند خواص شیمیایی روغن را تغییر داده و عملکرد آن را کاهش دهد.
در صورت نیاز به اضافه کردن روغن، باید همان برند و مشخصات قبلی استفاده شود.
مقایسه برندهای معتبر روغن موتور در بازار ایران
در این بخش به صورت بولت به معرفی چند برند معتبر میپردازیم:
- کاسترول: کیفیت بالا، مناسب برای خودروهای مدرن و موتورهای پرفشار
- توتال: قیمت مناسبتر و عملکرد خوب در شرایط مختلف آب و هوایی
- پتروناس: انتخاب عالی برای خودروهای مسابقهای و عملکرد بالا
- الف: سازگار با طیف وسیعی از خودروها، مخصوصا اروپاییها
- ایرانول و بهران: برندهای داخلی با کیفیت قابل قبول و قیمت اقتصادی
هر کدام از این برندها نقاط قوت خاص خود را دارند و انتخاب نهایی بستگی به نیاز، بودجه و نوع خودرو دارد.
سخن پایانی
انتخاب روغن موتور مناسب نقش بسیار مهمی در افزایش عمر موتور، بهبود عملکرد خودرو و کاهش هزینههای نگهداری دارد. با مطالعه دقیق مشخصات فنی، رعایت توصیههای سازنده و انتخاب برندهای معتبر میتوانید از سلامت و کارایی بهتر خودرو خود لذت ببرید.
همیشه به خاطر داشته باشید که قیمت ارزان یا تبلیغات پرزرق و برق معیار درستی برای انتخاب روغن موتور نیست؛ محصول انتخابی شما باید بسیار باکیفیت باشد.
سوالات متداول
- آیا میتوان از روغنهای ارزانتر استفاده کرد؟
اگرچه روغن ارزانتر وسوسهکننده است، اما معمولا فاقد تاییدیههای استاندارد بوده و استفاده از آن میتواند آسیب جدی به موتور وارد کند.
- تاثیر روغن تقلبی بر موتور چیست؟
روغنهای تقلبی به دلیل عدم داشتن ترکیبات محافظ واقعی، به سرعت خاصیت خود را از دست میدهند و باعث سایش شدید، افزایش حرارت موتور و در نهایت خرابی موتور میشوند.
- فرق روغن موتور بنزینی و دیزلی در چیست؟
روغنهای دیزلی دارای افزودنیهای مقاومتر در برابر آلودگی و حرارت بالا هستند و برای موتورهای دیزلی طراحی شدهاند. استفاده از روغن دیزلی در خودروهای بنزینی یا بالعکس میتواند مشکلاتی ایجاد کند.
