چک کردن ترمز خودرو یکی از مهمترین اقداماتی است که هر راننده باید بهطور منظم انجام دهد. ترمزها بهعنوان اصلیترین سیستم ایمنی خودرو، وظیفه دارند که در مواقع ضروری خودرو را متوقف کرده و از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری کنند. این سیستم، با وجود پیچیدگیهای فنی، بهطور مستقیم بر امنیت سرنشینان و دیگر کاربران جاده تأثیر میگذارد. با گذشت زمان و استفاده مداوم، عملکرد ترمز ممکن است تحت تأثیر فرسودگی قطعات، کاهش کیفیت روغن ترمز یا مشکلات فنی قرار گیرد. بنابراین، بررسی دورهای این سیستم حیاتی نهتنها ضامن سلامت خودرو، بلکه تضمینکننده ایمنی شما و دیگران است. بیایید اهمیت چک کردن ترمز را از منظر ایمنی و عملکرد خودرو بیشتر بررسی کنیم.
اهمیت چک کردن ترمز خودرو
چک کردن منظم سیستم ترمز خودرو یکی از مهمترین اقدامات پیشگیرانه در حفظ ایمنی راننده و سرنشینان است. سیستم ترمز، بهویژه لنتها و بوستر ترمز، در هنگام رانندگی نقشی اساسی در کاهش سرعت و توقف خودرو دارند و عدم عملکرد صحیح این سیستم میتواند خطرات جدی را به همراه داشته باشد. از آنجا که ترمز یکی از حساسترین و پرکاربردترین اجزای خودرو است، چک کردن آن بهصورت دورهای و رفع هرگونه مشکل یا خرابی، برای جلوگیری از حوادث تصادفی و بروز مشکلات فنی ضروری است. در صورتی که بهطور منظم ترمز خودرو را بررسی کرده و مشکلات را برطرف کنید، از ایمنی خود و اطرافیانتان در جادهها اطمینان خواهید داشت.
همچنین در صورت بروز هرگونه مشکل در سیستم ترمز، خدمات امداد خودرو زنجان میتواند در سریعترین زمان ممکن برای تعمیرات و رفع مشکل در محل به شما کمک کند و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری نماید.
آشنایی کامل با سیستم ترمز خودرو و اجزای آن
ایمنی رانندگی مستقیماً به عملکرد صحیح سیستم ترمز خودرو وابسته است. این سیستم شامل اجزای متعددی است که با هماهنگی کامل، توانایی متوقف کردن خودرو را به شکلی ایمن و مؤثر فراهم میکنند. در ادامه، اجزای اصلی این سیستم و نقش هر یک را بهطور کامل توضیح میدهیم:
پدال ترمز:
پدال ترمز نقطه شروع فرآیند ترمزگیری است. هنگامی که راننده پدال را فشار میدهد، این نیرو به سیستم هیدرولیکی منتقل شده و باعث فعال شدن سایر اجزا میشود. طراحی پدال بهگونهای است که بتواند نیروی پای راننده را تقویت کند.
بوستر ترمز:
این قطعه نیروی وارد شده از پدال را تقویت میکند تا فشار کافی برای فعالسازی ترمزها فراهم شود. بوستر از خلاء موتور یا یک منبع خلاء مستقل برای افزایش توان ترمزگیری استفاده میکند و نقش حیاتی در کاهش فشار فیزیکی موردنیاز برای توقف خودرو دارد.
لولههای انتقال روغن ترمز:
این لولهها مایع هیدرولیکی (روغن ترمز) را از پمپ اصلی به سیلندرهای ترمز چرخها هدایت میکنند. جنس این لولهها معمولاً مقاوم به فشار و حرارت است تا عملکرد سیستم ترمز بهینه باقی بماند.
سیلندر ترمز چرخها:
سیلندر ترمز نیروی هیدرولیکی منتقلشده از لولهها را به نیروی مکانیکی تبدیل میکند. این نیرو مستقیماً بر لنتهای ترمز اعمال شده و باعث اصطکاک آنها با دیسک یا درام میشود.
لنت ترمز:
لنت مهمترین قطعه در ایجاد اصطکاک و کاهش سرعت خودرو است. لنتها با فشار بر دیسک یا درام، انرژی جنبشی خودرو را به گرما تبدیل میکنند. عمر لنتها به شرایط رانندگی و کیفیت ساخت آنها بستگی دارد.
دیسک ترمز:
دیسک بخشی از سیستم ترمز دیسکی است که لنتها روی آن اصطکاک ایجاد میکنند. دیسکها معمولاً از جنس فلز مقاوم به حرارت و ساییدگی ساخته میشوند. کیفیت دیسک تأثیر مستقیمی بر عملکرد و دوام سیستم ترمز دارد.
اهرم ترمز دستی:
اهرم ترمز دستی برای ثابت نگه داشتن خودرو در حالت توقف (بهویژه در سطوح شیبدار) طراحی شده است. این اهرم از طریق کابل یا سیستم الکترونیکی، ترمزهای چرخ عقب را فعال میکند.
پمپ اصلی ترمز:
این قطعه هیدرولیک، نیروی مکانیکی وارد شده از پدال ترمز را به فشار هیدرولیکی تبدیل کرده و روغن ترمز را به مدارهای مختلف سیستم ترمز ارسال میکند. پمپ اصلی معمولاً شامل دو مدار مستقل است تا در صورت خرابی یکی، دیگری بتواند خودرو را متوقف کند.
روغن ترمز:
روغن ترمز مایعی مخصوص با ویژگیهای مقاوم در برابر حرارت و فشار است که وظیفه انتقال نیرو در سیستم ترمز هیدرولیکی را بر عهده دارد. کیفیت روغن ترمز باید بهصورت دورهای بررسی و در صورت نیاز تعویض شود.
مخزن روغن ترمز:
مخزن، منبع ذخیره روغن ترمز است و معمولاً در نزدیکی پمپ اصلی قرار دارد. این مخزن دارای نشانگر سطح روغن است که وضعیت آن را به راننده نشان میدهد و کاهش سطح آن ممکن است نشاندهنده نشتی یا فرسودگی در سیستم باشد.
شیلنگ خلاء:
شیلنگ خلاء بخشی از سیستم بوستر ترمز است که برای انتقال خلاء از موتور یا پمپ خلاء به بوستر استفاده میشود. این شیلنگ نقش حیاتی در عملکرد صحیح بوستر و تقویت نیروی ترمز دارد.
سفت شدن پدال ترمز (چوب کردن ترمز) و دلایل آن
آیا هنگام فشردن پدال ترمز، حس کردهاید که پدال زیر پای شما بهشدت سفت شده و بهسختی پایین میرود؟ این مشکل که به چوب کردن ترمز معروف است، میتواند نشانهای از اختلال در عملکرد سیستم ترمز باشد. در ادامه، دلایل رایج این اتفاق و راهحلهای ممکن برای رفع آن را بررسی میکنیم:
۱. خرابی بوستر ترمز
بوستر ترمز برای کاهش فشار مورد نیاز روی پدال طراحی شده است. اگر این قطعه به هر دلیلی خراب شود، عملکرد تقویتی آن از بین میرود و راننده باید نیروی بیشتری برای فشردن پدال وارد کند که این موضوع به سفتشدن ترمز منجر میشود. برای رفع این مشکل، لازم است بوستر معیوب با یک قطعه جدید و استاندارد جایگزین شود.
۲. تمامشدن لنت ترمز
لنتهای ترمز نقش کلیدی در کاهش سرعت خودرو دارند. تمامشدن یا فرسودهشدن این قطعات نهتنها باعث کاهش کارایی ترمز و ایجاد صداهای ناخوشایند میشود، بلکه میتواند به سفتشدن پدال ترمز نیز منجر شود. بررسی و تعویض بهموقع لنتها از بروز این مشکل جلوگیری میکند.
۳. استفاده از بوستر یا شلنگ نامناسب
در برخی موارد پس از تعمیر سیستم ترمز، استفاده از قطعات غیر استاندارد مانند شلنگهایی با سایز نامناسب یا بوسترهایی سنگینتر از حد معمول میتواند عامل اصلی چوبشدن ترمز باشد. انتخاب قطعاتی که با مشخصات فنی خودرو سازگار باشند، اهمیت زیادی دارد.
خالیکردن ترمز چیست و چرا اتفاق میافتد؟
تصور کنید در حال رانندگی هستید و هنگام فشردن پدال ترمز، خودرو بهدرستی متوقف نمیشود. شاید مجبور شوید بارها پدال را فشار دهید تا ترمز عمل کند. این وضعیت خطرناک که به آن خالیکردن ترمز گفته میشود، معمولاً ناشی از مشکلات در سیستم ترمز است. در ادامه، دلایل رایج این مشکل و توضیحات مربوط به هرکدام ارائه شده است:
| مشکل | علت |
| هوا گرفتن سیستم ترمز | نفوذ هوا به داخل سیستم ترمز باعث کاهش عملکرد و نرمشدن پدال ترمز میشود.
|
| نشتی مایع ترمز | نشتی مایع ترمز، که معمولاً به دلیل زنگزدگی یا آسیب به سیستم رخ میدهد، میتواند منجر به این مشکل شود. |
| خرابی سیلندر ترمز | خرابی یا فرسودگی سیلندر ترمز باعث کاهش فشار ترمز و خالیکردن آن میشود. |
روشهای تشخیص خرابی بوستر ترمز
اگر فکر میکنید بوستر ترمز خودرو شما مشکل دارد اما نمیدانید چگونه مطمئن شوید، با انجام تستهای زیر میتوانید مشکل را تشخیص دهید:
روش اول: تست پدال در حالت خاموش
- خودرو را خاموش کنید.
- پدال ترمز را چند بار فشار دهید تا زمانی که سفت شود.
- پس از سفتشدن پدال، پای خود را روی آن نگه دارید و خودرو را روشن کنید.
اگر پدال به سمت پایین حرکت کرد، بوستر سالم است اما اگر پدال همچنان سفت ماند، بوستر معیوب است و نیاز به تعویض دارد.
روش دوم: بررسی تغییر دور موتور
- خودرو را روشن کنید.
- هنگام فشردن پدال ترمز، دور موتور را زیر نظر بگیرید.
اگر دور موتور تغییر نکرد، بوستر سالم است اما اگر دور موتور تغییر کرد، بوستر خراب است و باید جایگزین شود.
خرابی سیستم ترمز، از جمله خالیکردن ترمز یا خرابی بوستر، میتواند خطرات جدی برای راننده و سرنشینان ایجاد کند. در صورت مشاهده این مشکلات، توصیه میشود فوراً به تعمیرگاه مراجعه کرده و از قطعات استاندارد برای تعمیر استفاده کنید. همچنین، در صورت عدم امکان مراجعه به تعمیرگاه، خدمات مکانیک تعمیر در محل میتواند گزینه مناسبی باشد تا مشکل ترمز شما بهسرعت و در محل رفع شود.
چگونه سیستم ترمز خودرو را بررسی کنیم؟
بررسی دورهای سیستم ترمز بهمنظور اطمینان از عملکرد صحیح آن ضروری است. در اینجا مراحلی ساده و کاربردی برای بررسی سیستم ترمز خودرو ارائه میدهیم:
بازرسی بصری
بهصورت دورهای قسمتهای قابلمشاهده سیستم ترمز را بررسی کنید. به علائمی مانند ترکخوردگی یا ساییدگی در دیسکها، لنتها و شیلنگها توجه کنید. وجود هرگونه آسیب یا فرسودگی ممکن است نشانهای از خرابی بوده و نیاز به تعویض یا تعمیر داشته باشد.
بررسی مایعات ترمز
سطح روغن ترمز در مخزن مربوطه را کنترل کنید. کاهش غیرمعمول سطح روغن ممکن است نشانهای از نشتی در سیستم باشد. همچنین، اگر رنگ مایع ترمز تیره شده باشد، بهتر است آن را تعویض کنید.
آزمایش عملکرد ترمز
هنگام رانندگی، پدال ترمز را امتحان کنید. اگر پدال سفت یا بیشازحد نرم است، یا خودرو در زمان ترمز گرفتن میلغزد، احتمالاً مشکلی در سیستم ترمز وجود دارد. همچنین به صدای ترمزها دقت کنید؛ صدای جیغ یا خراش میتواند هشداری برای خرابی لنتها باشد.
چک کردن سنسورها و چراغها
چراغهای هشداردهنده سیستم ترمز در داشبورد خودرو را بررسی کنید. اگر چراغی روشن است، بهتر است خودرو را فوراً به تعمیرگاه ببرید، زیرا ممکن است مشکلی در سنسورها یا بخشهای الکترونیکی سیستم ترمز وجود داشته باشد.
نشانههای تمام شدن لنت ترمز و اقدامات لازم
شناخت نشانههای تمام شدن لنت ترمز به شما کمک میکند تا پیش از وقوع مشکلات جدی، آن را تعویض کرده و از هزینههای اضافی یا حوادث جلوگیری کنید. در ادامه به علائم و نکاتی برای تشخیص اتمام لنت ترمز پرداختهایم:
صدای سوت از ترمز
یکی از نشانههای رایج، شنیدن صدای سوت یا جیغ هنگام ترمزگیری است. این صدا معمولاً به دلیل ساییدگی کامل لنت و تماس فلز با روتور ایجاد میشود. در این شرایط، باید سریعاً برای تعویض لنت اقدام کنید.
صدای خرخر هنگام ترمزگیری
اگر هنگام فشردن پدال ترمز صدای خرخر میشنوید، ممکن است فلز لنت آسیبدیده با روتور در تماس باشد. این مشکل علاوه بر کاهش عملکرد ترمز، میتواند به دیسکهای ترمز نیز آسیب جدی وارد کند.
چراغ هشدار لنت یا روغن ترمز
برخی خودروهای مدرن دارای سنسور فرسایش لنت هستند. این سنسور در صورت کاهش ضخامت لنت، چراغ هشدار را روی داشبورد روشن میکند. همچنین اگر چراغ روغن ترمز روشن شود، ممکن است نشاندهنده کاهش ضخامت لنتها و پایین آمدن سطح روغن باشد.
لرزش پدال ترمز
احساس لرزش در پدال ترمز میتواند نشاندهنده فرسودگی یا ساییدگی ناهموار لنتها باشد. این موضوع معمولاً به دلیل ایجاد ناهمواری روی سطح روتور رخ میدهد و نیاز به بررسی تخصصی دارد.
عملکرد غیر عادی پدال ترمز
اگر پدال بیش از حد پایین میرود، ممکن است لنتها فرسوده شده یا سیستم هیدرولیک دچار مشکل باشد. همچنین حساسیت بیشازحد پدال ممکن است به دلیل خرابی لنت یا ورود رطوبت به روغن ترمز باشد.
تأخیر در ترمزگیری
اگر خودرو هنگام فشردن پدال ترمز دیرتر از حد معمول متوقف شود، این نشانهای از کاهش کارایی لنتها است و باید هرچه سریعتر آنها را تعویض کنید.
کشیدن خودرو به یک سمت
در صورتی که هنگام ترمزگیری، خودرو به یک سمت کشیده شود، ممکن است لنتهای یک چرخ بیشتر از چرخ دیگر ساییده شده باشند. همچنین این مشکل میتواند به دلیل نقص در جلوبندی یا کاهش باد لاستیکها باشد.
صدای نامعمول و انحراف خودرو
انحراف خودرو هنگام ترمزگیری، علاوه بر ساییدگی لنت، ممکن است ناشی از ساییدگی لاستیکها یا خرابی سیستم تعلیق باشد. در چنین مواردی بهتر است سیستم ترمز و سایر بخشهای خودرو را بررسی کنید.
چرب شدن لنتها
لنتهای چرب میتوانند باعث کاهش شدید عملکرد ترمز شوند. اگر لنتها چرب شدهاند، باید با حلال مناسب شسته یا در صورت نیاز تعویض شوند.
سخن پایانی
در نهایت، سیستم ترمز خودرو یکی از حیاتیترین بخشها برای حفظ ایمنی شما و سرنشینان خودرو است. علائم خرابی لنت ترمز مانند صدای غیرمعمول، لرزش پدال، کاهش کارایی ترمز و روشن شدن چراغهای هشدار، نشانههای مهمی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. فراموش نکنید که بیتوجهی به وضعیت لنتها و سایر اجزای سیستم ترمز میتواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. پس اگر هر یک از این نشانهها را مشاهده کردید، سریعا برای بررسی و تعویض قطعات اقدام کنید. با نگهداری منظم و استفاده از اجناس باکیفیت، میتوانید ایمنی و عملکرد بهینه خودرو را تضمین کرده و از بروز حوادث ناگوار جلوگیری کنید.
امداد خودرو زنجان همیشه همراه شما.
